De winterperiode is een prima tijd om nieuwe tuinplannen te smeden. Er kan nu dikwijls toch niet in de tuin gewerkt worden. Een goed tuinontwerp vormt de basis voor de (her)aanleg van je tuin en bepaalt het gezicht ervan. Vanuit deze basis kan je verder werken. Een tuin groeit en is nooit af. Je zal altijd planten moeten vervangen, bijvoorbeeld omdat ze dood gaan of slecht groeien, toch niet goed kleuren of combineren met andere planten. Als de basis goed is kan je jaren plezier beleven aan je tuin.
Bij het maken van een nieuw tuinontwerp moet je rekening houden met de ligging en afmetingen van de tuin, en eventueel de bestaande situatie. Je moet je thuis voelen in je tuin. Ga niet overhaast tewerk, een goed tuinplan is de basis voor de latere aanleg.
Wil je het ontwerp van je tuin uitbesteden aan een professional of tuinarchitect, dan heb je meestal de keuze tussen een volledig gedetailleerd plan, enkel een schetsontwerp of enkel een beplantingsplan voor de tuin.
Bij een ontwerp kan je rekening houden met wensen en ideeën, zoals:
- Welke stijl spreekt je het meest aan
- Heb je een voorkeur voor bepaalde planten, bijvoorbeeld veel groen of bloemen
- Heb je een voorkeur voor bepaalde kleuren
- Wordt er speelruimte voor de kinderen voorzien
- Zijn er bestaande constructies of grote bomen waarmee rekening dient gehouden
- Komen er tuinelementen zoals een serre, tuinhuisje of pergola
- Komt er (eventueel later) een vijver in de tuin
- Hoeveel tijd kan je besteden aan het onderhoud van de tuin
- Is er storende inkijk mogelijk in de tuin
- Wil je diertjes lokken naar je tuin zoals vogels, vlinders, bijen of egels
Bij de samenstelling van de beplanting moet rekening worden gehouden met de grootte van de bomen en struiken in volwassen toestand, de grondsoort, de hoeveelheid zon enz., zodat iedere plant tot zijn recht komt in de tuin. Ook kan door de keuze van de beplanting de hoeveelheid onderhoud beperkt worden en kan er gezorgd worden dat er het hele jaar wat te zien is. Vaak worden er bomen, vooral kleinere tuinen, geplant die veel te groot worden voor dit soort tuinen. Tegenwoordig is er echter een grote keuze is bomen die wel geschikt zijn voor een kleine tuin. In deze tijd met de vaak kleinere percelen is dat erg belangrijk.